Койшигулова Л.Е. 0123РКИ0204 «Жастар арасындағы мамандық таңдауды футурология тұрғыдан зерттеу».

«ЖАСТАР АРАСЫНДАҒЫ МАМАНДЫҚ ТАҢДАУДЫ ФУТУРОЛОГИЯ ТҰРҒЫДАН ЗЕРТТЕУ».

Тіркеу нөмері:   0123РКИ0204

Жоба жетекшісі: Койшугулова Ляйля Ерболатовна

ЖОБАНЫҢ ҚЫСҚАША СИПАТТАМАСЫ

1.   Жоба тақырыбы атауы.  «Жастар арасындағы мамандық таңдауды футурология тұрғыдан зерттеу».

«Футурология: жастар және мамандық таңдау»

2. Жоба рефераты (абстракт). Ғылыми жоба болашақтағы білім берудің үлгі құрылымын мен қоғамдағы субъектілердің мамандыққа деген көзқарасы мен ветагендік жағдайдағы кәсіби мамандардың қажеттілік деңгейін әлеуметтік тұрғыдан зерттеуді қарастырады. Атап айтқанда, білім беру футурологиясы, әлеуметтік футурология ғылымдарының қалыптасу мен даму тенденцияларын ғылыми негізде  зерттеуге арналады. 
    Аталған  тақырыптың зерттеу нысаны ретінде таңдалып  алынуына ықпал еткен объективті және субъективті факторлар бар. Ғылым және Жоғарғы білім министрлігі футурология ғылымына практикалық тұрғыдан қарап, осы болашақтағы білім беру мәселесіне ерекше назар аударып отыр. Мәселен, Күні бүгін Ғылым және Жоғарғы білім министрлігі тарапынан форсайт мәселесі қолға алынып, оқушылар мен жастардың болашақ мамандық тандау тақырыбындағы сұрақтар жан-жақты зерттелуде. Форсайт бойынша алдағы уақытта қандай мамандықтар жойылады, қандай мамандықтар пайда болады, қандай мамандықтарға сұраныс азяады деген мәселелер қарастырылған. Осындай кәсіби мамандық таңдауға деген қоғамның пікірін білуге байланысты өндіріс саласының сарапшыларының пікірлері негізінде тұжырымдама жасалып, әлеуметтік сауалнама жұмыстары жүргізілген. Әлемдегі мамандарға қойылатын талаптар мен құзыреттіліктер әр жыл сайын жаңарып, толығып, өзгеріп отырады. Еліміздің экономикалық-әлеуметтік жағынан дамуы бұл қазіргі білім беру жүйесінің нәтижелігі мен болашақтағы білім беру саласына қазіргі жоғары оқу орындарынң дайындық дейіне белгілі бір дәрежеде ықпал етеді.

 Осындай обьективті себептерді негізге ала отырып, ғылыми жоба осы және өзге де болашақтағы әлемдік, қазақстандық білім беру жүйесінің өзгерістердің алғышарттары, қалыптасу динамикасы, ғалымдардың еңбектері мен жарияланымдары, әлеуметтік зерттеулер әлеуеті, алынған сараптамалақ дерек көздерінің  формалық және  нормотивтік, сандық және сапалық құрылымдық ерекшеліктері сияқты зерттеу тұжырымдарына жауап зерделенеді. Қарастырылған зерттеу жұмыстары бойынша білім берудің футурологиялық сұлбасы, моделі айқындалады.

Ғылымда футурологиялық бағытта жалпы негізде, философиялық, жасанды интеллекті тұрғысанан ғылыми-шығармашыл адамдар ғылыми зерттеулер жүргізді. Бірақ ол зерттеулерде жеке басылымдар негізгі тақырып арқауына айналғандықтан жастар бұл тақырып шеңберінде ғалымдар мен ізденушілер тұтас жүйелеген ғылыми монографиялар жарияланған жоқ. Бұл тақырып бойынша зерттеу нәтижесінде осы жеткіліксіз тұсты толықтыру  мәселес қойылып отыр. Білім беру саласындағы футурология тақырыбын ғылыми ретроспективтік, интроспективтік, перспективтік тұрғыдан сараптау. Яғни құрылымдық, компаративистік, герменевтикалық талдау тәсілдер арқылы ортақ зерттелініп, білім беру футурологиясы интеграциялық, деференциялық, комплексті түрде қарастырылады. Бұл аталған ғылыми жобаның көкейтестілігімен қажеттілігін сиапттайды.

3. Жобаның мақсаты мен міндеттері. Білім берудегі футурология,  болашақ мамандықтар тізіміне интерпретация жасау, жастар арасындағы мамандық таңдауға кеңес берудің  әдістемелік-практикалық аспектілеріне зерттеулер жасауды және оның нақты нәтижелерін ғылыми-теориялық, жағынан пайымдап, таразылап, талдап, еліміздің даму стратегиясымен орайластыра отырып, болашақ дамудың жалпы модельдерін ғылыми тұрғыдан негіздеу мақсатын қоя отырып, футурологияның қалыптасу, даму жолын айқындау, тарихы мен тәжірибесін, мәнін тұжырымдауға бағдарланған.

Жобаны жүзеге асыру үшін төмендегі міндеттер қарастырылған:

1. Қазіргі білім беру жүйесінде мего немесе макро мәселерде тек обьективті факторлар қатар,  субьективті факторлар да бар екендігі сөзсіз. Осыған орай, адамзат қоғамының дамуының болашағын зерттейтін (социофутурология) ілімін дамытып, оның негізгі нәтижелерін зерделеуіміз қажет(әлеуметтік зертеу жұмысын ұйымдастыру).  

2. Футурология, футурологиялық білім беру, мамандық таудау, форсайт, кәсіби құзыретіліктерге қатысты ұғымдарға ғылыми-танымдық сипаттама беру, нақтылау, оларды жіктеп, саралап, қоғамдағы қызметін айқындау. 

3. Мектеп бітіруші түлектерге, жастарға сауалнамалар жүргізу арқылы, болашақ мамандықтарға көзқарасын әлеуметтанушылық тұрғыдан зерттеу, математикалық өңдеу жасау. Өндіріс, кәсіпкерлік саласының көшбасшыларының практикалық пікірлерін ғылыми тұрғыда жинақтап, сараптау.

4. Түйін сөздер. Білім беру футурологиясы, футурология,  форсайт, мамандық таңдау,  болашақтағы білім беру мәселесі.

№7-Койшыгулова Л

Тізімге қайта оралу