Айнагүл Дүйсекенова: ҰБТ жаңа форматта өтеді
Биылғы мектеп бітіруші түлектер үшін ұлттық бірыңғай тестілеуге жаңа өзгерістер енгізілген болатын. Осыған орай Атырау университетінің Ұлттық Тестілеу Орталығының №30 бөлімшесінің директоры Айнагүл Дюсекеновамен сұхбаттасудың сәті түскен еді.
-Қайырлы күн, Айнагүл ханым! Алдымен, ең алғашқы сауалымнан бастасам, биылғы жылы ҰБТ жаңа форматқа өзгерді. ҰБТ-ның бұрынғы өту тәртібімен салыстырғанда биылғы ең басты өзгерістерді атап өтсеңіз.
-Сәлеметсіз! Баршаға мәлім, биылғы жылы түлектер Ұлттық бірыңғай тестілеуді жаңа форматта тапсырады. Бұған дейін ҰБТ үлкен екі процесті қамтыды, яғни мектеп бітіруші түлек ҰБТ тапсыру арқылы сертификат пен аттестат алатын. Сол арқылы Қазақстанның кез келген жоғары оқу орнына ақылы немесе грант негізінде оқуға түсе алатын. Ал биылғы жылы Білім және ғылым министрлігі енгізген ең басты өзгеріс ол - мектеп бітіруші түлек ең бірінші мектеп базасында қорытынды аттестаттау тапсырып, аттестат алады және сол арқылы ҰБТ-ді іріктеу емтиханы ретінде оқу орнына келіп тапсырады. Тағы бір басты өзгеріс тестілеудің пәндері өзгертілді.
-Биылғы жылы тестілеулер қандай пәндерден өтеді?
- Түлектер бес пән бойынша қорытынды аттестаттау тапсырады. Ол: оқыту тілі пәні бойынша қазақ тілі және әдебиеттен эссе жазады, алгебра және анализ бастамалары пәнінен бақылау жұмысын жазады, үшіншісі Қазақстан тарихынан билет сұрақтары арқылы тапсырады. Одан кейінгі төртінші емтихан пәні қазақ мектептері орыс тілінен, орыс мектептері қазақ тілі пәнінен тест тапсырады. Ал бесінші пән, түлек өзі таңдаған пәнінен тест тапсыру болып есептелінеді. Оқушылар аттестаттарын алғаннан кейін жоғары оқу орнына түсу үшін ҰБТ тапсырады. Онда бес пән бар: математикалық сауаттылық, оқу сауаттылығы, Қазақстан тарихы және екі таңдау пәні. Талапкердің максималды түрде 140 балл жинауға мүмкіндіктері бар. Олай дейтін себебім – таңдау пәні бойынша екі дұрыс жауаптан берілген, сол арқылы оқушы өзіне балл қосып жинай алады. Бұл мектеп бітіруші түлектің таңдау пәнін теориялық тұрғыда қандай дәрежеде меңгергенін тексереді.
-Жоғары оқу орнына түсу үшін қанша балл жинау керек?
-Оқушы 140 баллдың 50 баллын жинаған жағдайда оқу орнына түсе алады. Бұл бұрынғы тәртіп бойынша қалдырылды. Жалпы тестілеу қалай өтетінін толықтай айтып өтейін. Математикалық сауаттылық пәні функцияналдық әрі логикалық тест тапсырмаларынан тұрады. Ал оқу сауаттылығында дайын мәтін беріледі, соған байланысты сұрақтар құрастырылған болады. Қазақстан тарихы пәнінен тестілеу түрінде өтеді. Сондай-ақ түлектің қалауындағы мамандыққа орай қай пәнді таңдау керектігі министрліктің шешімімен Ұлттық тестілеу орталығының сайттарына жарияланды.
-Ұлттық Біріңғай Тестілеу қай уақыт аралығында және қай пунктте іске асады?
- Қорытынды аттестаттау 29 мамыр мен 10 маусым аралығында мектеп базасында өтеді, яғни әр түлек өз мектебінде тапсырады. Ал аттестатын алған түлектер Ұлттық Бірыңғай Тестілеуді Атырау облысы бойынша тоғыз пунктте 20 маусым мен 1 шілде аралығында тапсырады. Тоғыз пункттің жетеуі аудандарда, ал екеуі осы Атырау қаласында орналасқан. Қаламыздағы пункттер: Атырау мұнай және газ университеті, екіншісі Х.Досмұхамедов атындағы Атырау мемлекеттік университетінің базасы болып табылады.
-Жаңа формат туралы мектеп бітіруші түлектерге үгіт-насихат жұмыстары жүргізілуде ме?
-Х.Досмұхамедов атындағы Атырау мемлекеттік университетінде орналасқан №30 Ұлттық Тестілеу Орталығы базалық филиал болып есептеледі. Филиал қызметкерлері ҰБТ жаңа форматы бойынша аудан және қала мектептеріне арнайы барып, түсіндіру жұмыстары, оқу семинарларын өткізді. Оқушылар мен ата-аналармен кездесті, сауалдарына жауап берді. Барлық ақпаратты уақытылы жеткіздік, түсіндірдік. Одан бөлек тестілеуге дейін университетте алдын-ала тестіден өткізуді жоспарлап отырмыз. Ал бұл, оқушылардың тестілеу кезінде өздерін еркін ұстауға, ойларын жинақтауға, психологиялық тұрғыда бәріне дайын болу үшін ұйымдастырылады. Жылдың басында ҰБТ-ге дайындық ретінде сынық кітапшаларына, оқу-әдістемелік кітаптарына сұраныс берілді. Ол құралдар уақытылы мектеп бітіруші түлектерге таратылды. Биылғы жылы тестілеу жаңа форматта өтетіндіктен сынақ байқауларын жиі өткізіп тұруға тырысып жүрміз. Сонымен қатар, жаңа формат тек оқушыларға ғана емес, мұғалімдерге де түсіндірілді.
-Түлектеріміз тестілеуден өтпей қалған жағдайда, оларға басқа қандай мүмкіндіктер қарастырылған?
-Былтырғы оқу жылынан бастап Ұлттық Біріңғай Тестілеуде шектік балл жинай алмай қалған жағдайда немесе шектік балл жинап, кей пәндерден жеткілікті балл ала алмай қалған жағдайда тамыз айында кешенді тестілеу өткізіледі. Бұл жолы ақылы түрде өтеді. 2245 теңгені Ұлттық Тестілеу Орталығы шотына аударып, кешенді тестілеу тапсыруға мүмкіндік алады. Ал екінші мәрте шектік балл жинай алмай қалған жағдайда, абитуриенттер университетте тыңдарман ретінде оқу ақысын төлеп, сабаққа қатыстырылады. Бір семестр оқығаннан кейін қаңтар айында тағы да кешенді тестілеу өтеді. Сол кезде жеткілікті балл жинаған жағдайда әрі қарай студент ретінде университетте қалдырылады. Ал шектік балл жинай алмай қалған жағдайда кредиттік жүйедегі оқу ақысын төлеп, университеттен шығарылады. Ол келесі жылы қайтадан тест тапсырып, осы оқу орнына қайта оқуға қабылдана алады.
Сондай-ақ Қазақстанның барлық жоғары оқу орындарында шығармашылық емтихан арқылы түсетін мамандықтар бар. Бұл мамандықтарға журналистика, бейнелеу өнері және сызу, дизайн, дене шынықтыру және спорт және де бастапқы әскери дайындық, вокол, хореография сияқты мамандықтар жатады. Егер оқушы шығармашылық емтиханы бар мамандыққа түсетін болса, Ұлттық Біріңғай Тестілеу тапсырарда тек қана үш негізгі пәнді тапсырып, таңдау пәнін тапсырмауға құқылы. Қалған екі пәнді өзі таңдаған жоғары оқу орнының шығармашылық емтихан өтетін күндеріне барып, тапсыра алады. Шығармашылық емтихан күндері министрліктің бекітуімен алдағы уақытта белгілі болады. Оны мектеп бітіруші түлектерге уақытылы жеткізіп отырамыз.
-Нақты мәліметтермен сұхбат бергеніңізге рахмет! Мектеп бітіруші оқырман түлектерімізге үлкен көмегін тигізеді деген ойдамын. Сау болыңыз!
-Сау болыңыздар!
Малика ТАКЕЖАНОВА,
1-курс студенті
ПІКІРЛЕР