«Биотехнология» ғылыми-зерттеу орталығы
«Биотехнология» ғылыми-зерттеу орталығы
Х.Досмұхамедов атындағы Атырау университетінің «Экология, био, нанотехнология» жанындағы «Биотехнология» деп аталатын оқу-ғылыми-зерттеу зертханасы ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізуге және ауыл шаруашылық, тамақ өнеркәсібімен байланысты болатын биолог-студенттер мен магистранттардың кәсіби құзыреттілігін қалыптастыруға арналған орталық болып табылады.
Зертхананың негізгі ғылыми бағыттары:
• Әртүрлі субстраттардың микробтық құрамын зерттеу, Тамақ өнеркәсібі, Ауыл шаруашылығы үшін, мұнаймен ластанған топырақты қалпына келтіру үшін микроорганизмдер штаммдарын пайдалану тәсілдері мен формаларын өңдеу.
• Университетті дамытудың стратегиялық бағдарламасында ЖОО-ның материалдық-техникалық базасын жаңарту қарастырылған.
Зертхана жұмысының бағыттары:
• Тамақ өнеркәсібіндегі микроорганизмдердің биотехнологиясы және оларды пайдалану;
• Өндірістік штаммдарды құру;
• Әр түрлі субстраттардың микрофлорасын зерттеу және өнеркәсіпте қолдану үшін перспективті штаммдарды бөлу;
• Мұнаймен ластанған топырақты тазарту бойынша зерттеу.
Перспективалы бағыттар:
• Балық пен балық филесін тұрақтандырудың жаңа микробиологиялық әдістері;
• Түйе сүтінен ашытылған сүт өнімін дайындау үшін бастапқы пробиотикалық дақылдар жасау;
• Қызанақ, қияр және басқа да көкөністерді тамшылатып суарудың жаңа технологияларын әзірлеу;
• Сапалы ет шұжықтарын дайындау және тұрақтандыру технологиясын әзірлеу және енгізу;
• Бөлшектік және бекіре балықтарға жем дайындаудың микробиологиялық негіздері;
• Дисбактериоздың алдын алу үшін жаңа ашытылған сүт өнімдерін жасау.
• Микроорганизмдерді іріктеу және азықтарды сүрлеу технологиясын әзірлеу.
• Атырау облысы Касий теңізінің мұнай қышқылдандыратын бактерияларын зерттеу.
• Атырау облысы әйелдерінің хромосомалық ауруларының перинаталдық диагностикасын анықтау бойынша зерттеу.
Сонымен қатар, зертханада магистранттар мен бакалаврлардың "Микробиологияның заманауи әдістері", "Микробиология", "Иммунология", "Биотехнологияның заманауи әдістері мен мәселелері", "Биологиялық және ветеринариялық сараптама", "Микроорганизмдер биологиясының "биологиялық сараптамасы" және т.б. пәндері бойынша практикалық сабақтары өтеді.
Мақсаты мен міндеттері:
Тамақ өнеркәсібінде пайдалану үшін микроорганизмдердің биотехнологиясы бойынша зерттеулер жүргізу, магистранттарға, студенттерге, оқушыларға практикада іске асыра алатын білім беру, сондай-ақ мамандар даярлауды жүзеге асыру үшін сапалы жаңа жағдайлар жасау.
Міндеттері:
• Табиғи микроорганизмдер арасында ең перспективалы пробиотикалық штаммдарды іздеу,
• Берілген қасиеттері бар штаммдарды зерттеу және алу.
• Олардың егжей-тегжейлі морфологиялық, физиологиялық және биохимиялық қасиеттерін зерттеу.
• Сапалы жаңа негізде жаңа пробиотиктерді жасау бойынша зерттеулер.
• Азық-түлік өнеркәсібінде пайдалану үшін алынған табиғи штаммдар және мал шаруашылығы үшін жаңа пробиотиктер.Создание стартерных культур для производства кисломолочных продуктов.
• Қышқыл түзуші және антибиотикалық белсенділік бойынша сүт қышқылы бактерияларын іріктеу;
• Іріктелген бастапқы дақылдардың микроорганизмдері негізінде микроорганизмдер коллекциясын құру;
• Магистранттар мен студенттерді ғылыми зерттеулерге тарту үшін жағдай жасау;
• Бакалавриат студенттерінің, магистранттардың, сондай-ақ мектеп оқушыларының ғылыми зерттеулерін ғылыми-практикалық сүйемелдеу.
• Қазақстандық және шетелдік биотехнологиялық ғылыми орталықтармен өзара әрекеттесу;
• Орталықтың бағыттары бойынша ғылыми және ғылыми-практикалық конференциялар, семинарлар және басқа да іс-шаралар өткізу.
• Сапалы бәсекеге қабілетті өнім шығаруды қамтамасыз етуге бағытталған микроорганизмдер селекциясының практикалық міндеттерін шешу үшін биотехнология саласында іргелі және қолданбалы зерттеулер жүргізу.
• Бейінді ғылыми мақалаларды, ұсынымдар мен әдістемелік нұсқауларды ресімдеуге көмек көрсету.
Ғылыми жетістіктер:
• Созданы новые пробиотические препараты для закваски кисломолочных продуктов.
• Выпущена монография «Әртүрлі өнімдердегі сүт қышқылы бактерияларының алуан түрлілігі (қасиеттері және практикалық маңызы) - Атырау: «Х.Досмұхамедов атындағы Атырау мемлекеттік университеті» баспасы, 2018. – 317 б.
• Получены производственные штаммы для получения кисломолочных продуктов, силоса, хлебных продуктов и др.
Соңғы 3 жылда кейбір ғылыми жарияланымдар (2015-2018ж.ж.)
1.С.З. Сагындыкова, У.Сагындыков, А.К.Дюсекенова. Приготовление нового кисломолочного напитка из верблюжьего молока. - ТрудыXIIмеждународной научно-практической конференции «Пища. Экология. Качество», которая состоялась 20-21 марта 2015 года. - Т.II. - (импакт-фактор РИНЦ). - Москва. – 2015. – С. 148-151.
2. Sagyndykova S.Z, Sagyndykov U., Dyusekenova A.B.Use of lactic acid bacteria with antagonistic properties in the preparation of a new drink from the camel milk/ Сборник Междунар. научно-практ. Конф. «For Participation in the 4 th ISOCARD conference silk road camel: the camelids, main stakes for sustainable development, Almaty, Kazakhstan» 8 - 12 июня 2015.- С.212-215
3. Кадеева М.Н., Сагындыкова С.З., Туякбаева А.У. Воздействие дегидрогеназной активности при очистке нефтезагрязненных почв/ Сборник научных трудов международных научно- практических конференций Общества Науки и Творчества «Интеграция мировых научных процессов как основа общественного прогресса». – Казань,- Выпуск №18.- 2014.- С.160-165.
4. Кадеева М.Н., Сагындыкова С.З., Туякбаева А.У. Қаражанбас кен орнының мұнаймен ластанған топырақты тазартуда дәстүрлі микроорганизмдер консорциумын қолдану/ Атырау.- АМУ Хабаршысы.- 2014.-1(32).-Б.87-91.
5. Сагындыкова С.З., Кадеева М.Н. Оценка углеводородокисляющей активности монокультур- нефтедеструкторов на основе нативной почвы/ Сборник научных трудов по материалам Международной научно-практической конференции. – Тамбов.: Часть 7.- 31 января 2015 г. С. 125-127.
6. Сагындыкова С.З., Кадеева М.Н. «Субстраттан жаңа микроорганизм штамын бөліп алып оны мұнаймен ластанған топырақты тазартуда қолдану». Х.Досмұхамедов атындағы Атырау мемлекеттік университетінің «Хабаршы».- 2015.-№1 (36) - 173-179.
7. Сагындыкова С.З., Кадеева М.Н. «Мұнаймен ластанған топырақты тазалаудағы микробиологиялық әдістің маңызы»- Атырау мұнай және газ институты.-Халықаралық конференция.-2015.
8. Сагындыкова С.З., Сагындыков У., Бержанова Р. Түйе сүтінен жаңа сусын дайындауда сүт қышқылы бактериялары штамдарының антагонистік қасиеттері (на каз.яз.) / Сборник Международной научно-практической интернет конференции “Актуальные научные исследования в современном мире”, -24-25 ноября 2015г. –Украина. – г. Переяслав-Хмельницкий.-
9. Сағындықова С.З., Мырзахметова Қ., Дуйсекенова А.Б. Нан пісіруде B.mesentericus – ке антагонистік қасиеті бар сүт қышқылы бактерияларын қолдану. – Атырау.- АМУ “Хабаршы”. – 2015.-№4 (39).- Б. 122-127.
10. Сағындықова С.З., Саматова А., Нұрғалиева А. Балық жемдерінің дайындалу ерекшеліктері– Атырау.- АМУ “Хабаршы”. – 2015.-№4 (39).- Б. .
11. Сағындықова С.З., Мырзахметова Қ., Дюсекенова А.Б., Қуанышбаева А. Ұн үлгілерінің әртүрлі сорттарындағы микроорганизмдер саны.- – Атырау.- АМУ “Хабаршы”. – 2015.-№ 4 (39). - Б. 186-189.
12. Куспангалиева Х., Сагындыкова С.З., Мухамбетов Б. Исследование урожаемости ломкоколосника ситниковой от способа уборки и от использования удобрения / "Успехи современного естествознания" №7. - 2016, стр. 65-69. www.rae.ru
13. Жилкибаев О.Т., Мухамадиев С.Н. Шойынбекова С.А., Бахташ К.Н., Бисенова Н.М., Сагындыкова С.З. Эффективность применения стимуляторов роста для улучшения качества сеянцев Тянь Шаньской ели (Picea schrenkiana). International scientific-applied conference “ Biotechnology for agriculture and environmental protection” da Rostim.- 07th-10th September 2016.- Odessa, Ukraine.- C. 91-93.
14. Сагындыкова С.З., Сагындыков У.З., Рахымгалиева Р.А., Исаханова Г., Төлегенова М., Саматова А., Қалмақан Ж. Сүт қышқылы таяқшаларын идентификациялаудың кейбір ерекшеліктері/ «XXI ғасыр Биология және Биотехнологиясы» атты халықаралық ғылыми форумының материалдар жинағы – Астана: Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті, 2017.- 18-23 б.
15. Сагындыкова С.З., Саматова Ә. С., Сагындыков У.З., Дюсекенова А.Б., Исаханова Г., Бекіре балық шабақтарының қорегі ретінде калифорниялық құрт пен микроорганизмдерді қолдану ерекшеліктері/ IV-халықаралық Әл-Фараби оқулары. ҚР ҰҒА академигі Майя Хажетдинқызы Шығаеваның 90 – жылдық мерейтойына арналған «биотехнология, экология және физико-химиялық биологияның өзекті мәселелері» атты халықаралық конференция.- әл – Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университеті, Алматы.- 2017.- 6-7 сәуір. -39-41 б.
16. Сагындыков У.З., Сагындыкова С.З.,Нургалиева А.К. / IV- халықаралық Әл-Фараби оқулары. ҚР ҰҒА академигі Майя Хажетдинқызы Шығаеваның 90 – жылдық мерейтойына арналған «биотехнология, экология және физико-химиялық биологияның өзекті мәселелері» атты халықаралық конференция.- әл – Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университеті, Алматы.- 2017.- 6-7 сәуір. -38-39 б.
17. Sagyndykova S.Z., Sagyndykov U.Z., Dyusekenova A.B., Kuspangalieva K.K.,
Tokabasova A.K., Atalykova G.B. and Nurgaliyeva A.K. The use of lactic acid bacteria with antagonistic properties and antibiotic susceptibility in preparation of a new drink from camel's milk/ International Journal of Probiotics & Prebiotics . 2017, Vol. 12 Issue 3, p143-152. 10p. 1555-1431 print, Copyright © 2017 by New Century Health Publishers, LLC www.newcenturyhealthpublishers.com
18. Қуанышбаева А.,2 Есімсеитова З.Б.,1 Сагындыкова С.З.,2 Дюсекенова А.2 Пeринaтaльды диагностика арқылы хромоcомaлық aурулaрды ерте анықтаудың маңызы/ Академик А.Бигалиевтің 75 жылдығына арналған Халықаралық ғылыми-практ.конф. әл-Фараби атындағы КазҰУ. Жинақ.-2018.- б. 19. Есимсиитова З.Б., Аблайханова Н.Т., Сағындыкова С.З., Баяхмет Б.Н., Абдисаламова Н. Изучение легочной ткани песчанки большой, зараженной микобактериями туберкулеза птичьего и бычьего типа /International scientific-applied conference “Biotechnology for agriculture and environmental protection” da Rostim.- 08th-10th November. 2017.- Алматы, .- C.139-140 . 20. Есимсиитова З.Б., Аблайханова Н.Т., Сағындыкова С.З., Манкибаева С.А., Мукаш А., Елтай Г. Изучение механизмов действия энтеросорбента «Инго-2» на гематологическиепоказатели организма / International scientific-applied conference “ Biotechnology for agriculture and environmental protection” da Rostim.- 08th-10th November. 2017.- Алматы, .- Б.140 -142. 21. Алимова С., Есимсиитова З.Б., Аблайханова Н.Т., Сагындыкова С.З. Общая характеристика и лечебные свойства крушины ломкой Frangula alnus mill // International scientific-applied conference “ Biotechnology for agriculture and environmental protection” da Rostim.- 08th-10th November. 2017.- Алматы, .- C.142-146 . 22. Аталихова Г.Б., Сағындықова С.З., Тоқабасова А.Қ., Тапешева Ш.Ж., Базарғалиева А. Галофильді прокариоттардың алуантүрлілігі және тіршілік ортасы /International scientific-applied conference “ Biotechnology for agriculture and environmental protection” da Rostim.- 08th-10th November. 2017.- Алматы,-С.113-115. 23. Сагындыкова С.З., Сагындыков У.З., Каракулова Р., Сариева Ж.А., Мусаева А. Тұздап ашытылған қырыққабаттың құрамындағы органикалық қышқылдар мөлшері мен арақатынасын зерттеу/ международный форум “Биология и биотехнология ХХІ века”. Астана, - 10 апреля 2018г. 24. Сагындыкова С.З., Сагындыков У.З., Құдабаева Ф.М. Антагонистические свойства молочнокислых бактерий для составления полиштаммовой йогуртной закваски/ международный форум “Биология и биотехнология ХХІ века”. Астана, - 10 апреля 2018г. 25. SHINYSHEROVA, G. B.; YESSIMOV, B. K.; TULEUBAYEV,Z.; SEITBAYEV, K. Z. SAGYNDUKOVA, S. Z.; DYUSSEKENOVA, A. INFLUENCE OF TRAINING OF COGNITIVE-- PRACTICAL ACTIVITY OF STUDENTS ON EFFICIENCY OF PROFESSIONAL TRAINING IN THE PROCESS OF EDUCATional FIELD PRACTICE ON BIOLOGY / The professional training of students is very important for education. QUÍMICA•www.periodico.tchequimica.com• -2018.-Vol. 15 N. 30 presso .- р.р.322-329 ) • ISSN 1806-9827 (CD-ROM) • ISSN 2179-0302 © 2018. Porto Alegre, RS. Brasil (скопус не нулевой имп.фактор) 26. Z.Yessimsiitova, N.Ablaikhanova, S.Sagyndykova, G.Tussupbekova, M.Kulbayeva и др. Enhancement of Healthy food quality among the Kazakhstani population/Journal of Pharmacy and Nutrition sciences V.8.№3/90. 150-153. Скопус Ашылған сәттен бастап "Биотехнология" орталығының қызметкерлері ауыл шаруашылығы министрлігі мен Дүниежүзілік банк демеушілік ететін ғылыми-зерттеу жобаларын орындады: • «Микробиологические основы приготовления качественных рыбных колбас по новой технологии, их разработка и внедрение в производство» - научный руководитель д.б.н., профессор Сагындыкова С.З. • "Шұбат және" Софмая "ұлттық сусынын дайындау технологиясын әзірлеу және енгізу" - ғылыми жетекші б.ғ. д., профессор Сағындықова С. З. • "Сүрлем дайындау үшін жаңа штаммдарды пайдалану, әзірлеу және өндіріске енгізу" - ғылыми жетекші магистр Дюсекенова А. Б. 2015 жылдан бастап Орталық ҚР БҒМ қаржыландыратын "түйе сүтінен жаңа ашытылған сүт сусындарына арналған стартерлік дақылдардың штаммдарын бөлу және зерттеу" жобасы бойынша ғылыми зерттеулер жүргізеді (12.02.2015 ж. № 288 шарт, ғылыми жетекшісі - б. ғ.д., профессор, Халықаралық экология және тіршілік қауіпсіздігі академиясының академигі және РАЕ, ISESCO сыйлығының лауреаты Сағындықова С. З.). Осы зерттеулер аясында семинарлар, дөңгелек үстелдер өткізіледі. Ғылыми жұмыстардың нәтижелері бойынша орталық қызметкерлері, зерттеулерге қатысқан магистранттар мен студенттер халықаралық және республикалық конференцияларда баяндама жасады. Олар қазақстандық және шетелдік ғылыми журналдарда ғылыми мақалалар жариялады, Микробиология және биотехнология бойынша монографиялар мен оқулықтар шығарды. Осы зерттеулердің нәтижелерін өндіріске енгізу бойынша белсенді жұмыс жүргізілуде.
